Στο έκτο τεύχος της ετήσιας ελεύθερης έκδοσης της Άνδρου ΕΥΑΝΔΡΟΣ παρουσιάστηκαν τα δάση σκλήθρου της Άνδρου.
ΣΚΛΗΘΡΟ – Ένας βορειοευρωπαίος στις Κυκλάδες
Eίναι ψηλός και ευθυτενής και… πράσινος – με αυτό το έντονο πράσινο, της φρεσκάδας. Προτιμά τη δροσιά των ρεματιών της Άνδρου, το νερό που ρέει. Είναι το σκλήθρο, ο βορειοευρωπαίος των Κυκλάδων.
Ένα δέντρο σχετικά κοινό στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη, που αν και παλιότερα κάλυπτε εκτενείς πλημμυρισμένες εκτάσεις, πλέον απαντάται κυρίως κατά μήκος ποταμών. Έφτασε στην Άνδρο από τη χέρσο, όταν αυτή ήταν ακόμα ενωμένη με την ηπειρωτική Ελλάδα και έμεινε κυρίως χάρη στα πλούσια νερά της. Η
Άνδρος είναι το νοτιότερο τμήμα των Βαλκανίων όπου κανείς μπορεί να το συναντήσει να σχηματίζει μικρές συστάδες κατά μήκος ρεματιών, αλλά και μικρά δάση, όπως στη Βόρη.
Ξακουστό σε βορειότερες περιοχές έχει συνδεθεί με πλήθος μύθων και προκαταλήψεων: αποτέλεσε το αγαπημένο δέντρο των Δρυίδων και θεωρήθηκε είσοδος στη χώρα των νεραϊδών. Χρησιμοποιήθηκε στη βυρσοδεψία και στη βαφή υφασμάτων παράγοντας ποικιλία χρωμάτων, ενώ στο «κορμί» του έχει χτιστεί και στηρίζεται ολόκληρη η Βενετία.
ΕΝΑΣ ΚΟΣΜΟΣ ΘΑΥΜΑΣΤΟΣ
Ως δέντρο που προτιμά πλημμυρισμένες ή πλούσιες σε νερό περιοχές και έχει προσαρμοστεί εντυπωσιακά στη ζωή σε τέτοιες συνθήκες. Τα σπέρματά του είναι αδιάβροχα και έχουν «πτερύγια» από φελλό για να μπορούν να ταξιδέψουν με το νερό. Το ξύλο του είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό στην υγρασία, ενώ το εντυπωσιακότερο είναι ότι έχει αναπτύξει συμβιωτικές σχέσεις με μικροοργανισμούς για να μακροημερεύει. Βακτήρια δημιουργούν μικρούς όζους στις ρίζες του, δεσμεύουν το άζωτο από τον αέρα και του το παρέχουν, ενώ αυτό με τη σειρά του παρέχει στα βακτήρια σάκχαρα που παράγει με τη φωτοσύνθεση.
Αυτό είναι μόνο ένα μικρό μέρος του θαυμαστού υπόγειου κόσμου των δασών σκλήθρου, όπου δέντρα, βακτήρια και μύκητες αλληλεπιδρούν και δημιουργούν ολόκληρα δίκτυα συμβίωσης, ανταλλάσσοντας θρεπτικά συστατικά και πληροφορίες, στέλνοντας σήματα και δημιουργώντας ασπίδες προστασίας για τους γείτονές τους. Χωρίς αυτά ο κάθε οργανισμός -μονάχος του- δε θα μπορούσε να ευημερήσει.
Το ανθρώπινο μάτι μπορεί, εκτός των δέντρων, να εντοπίσει μόνο ένα μικρό εφήμερο υπέργειο τμήμα των δικτύων αυτών: τα μανιτάρια, δηλαδή τα όργανα παραγωγής και διασποράς των σπορίων των μυκήτων. Γυμνόπιλοι, ναυκόριες, πάξιλλοι αναπτύσσονται κάτω από τα δέντρα, με ορισμένα να αποτελούν εκλεκτό έδεσμα.
Αξίζει να περιπλανηθείτε σε ένα δάσος σκλήθρων στην Άνδρο, να απολαύσετε τη δροσιά που προσφέρει, να αναζητήσετε μανιτάρια και να βρεθείτε νοητά -για λίγο έστω- κάπου αλλού.
Διαβάστε το άρθρο όπως παρουσιάστηκε στο ΕΥΑΝΔΡΟΣ εδώ.